ابلاغ ضوابط و حرایم تپه مارلیک گیلان پس از 60 سال - وبلاگ اسبیکو

به گزارش وبلاگ اسبیکو، ولی جهانی، معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان بیان کرد و گفت: ابلاغ نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری اثر ملی فرهنگی. تاریخی (چراغعلی تپه مارلیک رودبار)بر اساس ابلاغیه شماره 14002100/10003 وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی به استاندار گیلان ابلاغ شد.

وی اضافه کرد: به موجب این ابلاغ و در راستای اجرای بند 12از ماده 3 قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب 1367 و مواد مربوطه از قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب سال 1309 و نظامنامه اجرایی آن حریم اثر مذکور از این پس تحت حفاظت و نظارت وزارتخانه میراث فرهنگی بوده و هرگونه دخل و تصرف در محدوده حریم و تخلف از ضوابط حفاظتی مقرر برابر مواد 558 تا 569 از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات هصای بازدارنده جرم محسوب می گردد و مرتکب، مشمول مجازات های قانونی خواهد شد.

دنیای توضیح داد: ضوابط و حرایم تپه مارلیک به جا مانده از تمدنی سه هزار و 500 ساله در کرانه خاوری سفیدرود گیلان پس از 60 سال کاوش به ارسلان زارع استاندار گیلان ابلاغ شده است و معاون میراث فرهنگی گیلان می گوید:از آنجایی که عدم توجه به محدوده حریم آثار تاریخی در بسیاری از موارد صدمات جبران ناپذیری بر آثار تاریخی دارد لذا با توجه به اهمیت موضوع معین حریم اثر ملی فرهنگی . تاریخی (چراغعلی تپه مارلیک رودبار) کارشناسان میراث فرهنگی استان گیلان بعد از انجام آنالیز ها و مطالعات جامع اقدام به تهیه پرونده حریم اثر مذکور نمودند.

وی اضافه کرد: حریم اثر یاد شده پس از آنالیز های لازم در شورای حرایم کشور تصویب و به طریق مقتضی به افراد حقیقی و حقوقی ذیربط ابلاغ شد.

تپه مارلیک یک محوطه باستانی در کرانه خاوری سفیدرود و در دره گوهررود مربوط به شهرستان رودبار در جنوب استان گیلان است؛ این تپه بقایای به جای مانده از تمدن باستانی متعلق به دست کم سه تا سه هزار و 500 سال پیش است و پژوهشگران گمان می برند که این تپه آرامگاه خصوصی فرمانروایان و شاهزادگان مردمان این تمدن بوده است.

پژوهشگران بر این باورند که آثار باستانی این منطقه متعلق به فرمانروایانی است که در اواخر هزاره دوم و شروع هزاره اول پیش از میلاد بر این ناحیه حکومت می کردند. مردمان این تمدن مردگان خود را بنا بر آیین خویش و همراه با اشیاء ارزشمند به خاک می سپردند، در این منطقه؛ 53 آرامگاه با 25 جام طلا کشف شده (جام مارلیک و جام افسانه زندگی معروف ترین آنهاست) و در بعضی از آنها بازمانده استخوان به دست آماده است. در همه آرامگاه ها اشیایی مانند ظروف سفالین ، دکمه های تزئینی ، انواع سرگرز، پیکان ، جام های چینی ، طلا، نقره و مفرغ، خنجر، شمشیر، مجسمه های برنزی و سفالی، سرهمه و کلاه خود و ... پیدا شده است. پارچه های به دست آماده هم خبر از وجود بافندگی در هزاران سال پیش در ایران می دهند و گفته می گردد که جام های شیشه ای در این محوطه از نخستین نمونه های صنعت شیشه سازی بشر است.

برای مردم این فرهنگ عناصر طبیعت و خورشید مقدس بوده بطوریکه نقش خورشید به صورت ترنج های هندسی در کف بسیاری از جام ها و ظروف است؛ خورشید در مرکز همه چیز است و همه جانداران از روشنایی او زندگی می گیرند. بعلاوه به خاک سپردن مردگان با چنین اشیایی نشانگر اعتقاد آنها به زندگی پس از مرگ است و دفن آن ها با اسب و کلاه خود و همه نشانه روحیه جنگاوری مردمان این سرزمین بوده که حتی این موضوع در خصوص زنان هم صدق می نموده است.

این نکته قابل ذکر است که آثار به دست آمده از این تپه بخصوص ظروف مفرغی شباهت های زیادی به آثار به دست آمده از سیلک کاشان دارد و پاره ای از باستان شناسان بر این باورند که اقوام سیلک در حقیقت همان مارلیک ها بودند که بر اثر حمله آشوری ها به منطقه سیلک کاشان مهاجرت کردند و سپس با پیوستن به مادها در ایجاد امپراطوری مقتدر ماد در شروع هزاره اول پیش از میلاد نقشی به سزا داشتند.

و نظریه دیگری هم وجود دارد که آماردها بر اساس زلزله های سه هزار ساله قبل، به سیلک کاشان کوچ کردند و آخرین زلزله از این دست را سال 69 ما در دوران کنونی تجربه کردیم و گاه در زمانی به کوتاهی یک فریاد ساده همه چیز در زندگی زیرورو می گردد.

در جام های کشف شده جوهر هنری در آن ها به نهایت تبلور رسیده به طوری که امروزه در روزگار سرشاری دانش بزرگترین هنرمندان شاید از سراسر دنیا هم نتوانند چنین آثاری خلق نمایند و اینک این آثار با تمام هنرشان شیشه نشین موزه ایران باستان است و جامی پر افتخار برای فرهنگ این سرزمین.

در سال های پایانی دهه 30 کاوش های غیرقانونی بسیاری در کرانه های جنوبی مازندران انجام می شد و از این رو اداره باستانشناسی آن روزگار دکتر عزت الله نگهبان - پدر علم باستان شناسی نوین ایران - را مامور انجام کاوش های علمی در گیلان و مازندران می نماید و کوشش های نگهبان به شناسایی گسترده چراغعلی تپه انجامید و نگهبان با خوش ذوقی و نکته سنجی نام زیبای مارلیک را برای آن گستره برگزید.

کاوش های دکتر نگهبان در مارلیک کاری حماسی و آزمونی سخت برای باستانشناسی ایران بود و او یک تنه عهده دار این کار شد و با وجود مشقت های بیشمار چون وجود سارقان ،حفاران غیرمجاز، حیوانات خطرناک و... یکی از طولانی ترین کاوش های باستانشناسی ایران را به پایان رساند.

ایرنا نوشت، گیلان دارای یک هزار و 211 اثر ثبت شده در لیست آثار ملی کشور است.